برنامه ریزی و تمرینات روزانه برای یادگیری زبان

اگر در مسیر زبان آموزی هستید، علاوه بر تعیین اهداف مشخص باید با بهترین روش برنامه ریزی روزانه برای یادگیری زبان انگلیسی آشنایی داشته باشید تا با توجه به محدودیت وقت و با استفاده از تکنیک‌های اصولی، مطالعه شما بیشترین بازدهی را داشته باشد.

امروزه با یک جستجوی ساده در اینترنت به منابع بسیار متنوع و متفاوتی دست پیدا می‌کنیم که گاهی حتی باعث سردرگمی ما می‌شوند. زمان‌بندی مناسب برای تمرین روزانه زبان و انتخاب منابع مناسب یکی از دشوارترین بخش‌های زبان‌آموزی است. پس بهترین کار، برنامه‌ریزی در ابتدای راه و مشخص کردن اولویت هاست. اما یک چیز بدیهی است که باید در این کار استمرار داشت و پذیرفت که نمی‌توان همه ی منابع موجود را در مدت زمان کم مطالعه کرد و به نتیجه رسید. در ادامه ی مطلب همراه ما باشید تا چند نکته‌ی کلیدی و کاربردی را در زمینه برنامه ریزی برای یادگیری زبان انگلیسی بررسی کنیم.

آیا برنامه ریزی و تمرینات روزانه برای یادگیری زبان ضروری است؟

شاید بسیاری از ما اکثر اوقات در حالی روزمان را تمام می‌کنیم که آرزو داریم ای کاش این 24 ساعت را می‌توانستیم کمی افزایش دهیم تا به تمام کارهایمان رسیدگی کنیم. اما حقیقت آن است که حلقه‌ی گمشده‌ی ما عدم اولویت‌بندی و برنامه‌ریزی و پایبندی به آن است. با وجود دغدغه‌های روزمره و لیست تمام نشدنی کارها، بعضی افراد برنامه‌ریزی را هدر دادن بیشتر وقت خود می‌دانند. اما این کار در حقیقت مدیریت زمان و تقسیم‌بندی کارها بر اساس اولویت‌های شماست. مطالعه‌ی زبان هم از دیگر کارها جدا نیست و اگر برایش برنامه‌ی منسجم داشته باشید پس از مدتی معجزه‌ی آن را خواهید دید. یک موضوع مهم این است که برنامه ریزی روزانه برای مطالعه زبان نباید خیلی طاقت فرسا بوده، بلکه باید واقع بینانه و عملی باشد.

انتخاب منابع مناسب با توجه به هدف

در ابتدای کار برای خودتان شرح دهید که از زبان آموزی چه هدفی دارید و متناسب با آن، منابع و نقشه‌ی راه خود را آماده کنید.
مثلا فردی می‌گوید می‌خواهم یادگیری زبان با فیلم و سریال را انتخاب کنم و تا سه ماه آینده فیلم و سریال‌های مورد علاقه‌ام را به زبان اصلی ببینم و کامل متوجه شوم. مسلماً این فرد برای رسیدن به این هدف باید تمرکز خود را روی دیدن فیلم‌های بیشتر، نگاه ذره بینی به دیالوگ‌های فیلم، انتخاب فیلم‌ها از ژانرهای مختلف بگذارد تا از این طریق با کلمات و اصطلاحات روزمره آشنا شود. همچنین باید گوش خود را به شنیدن لهجه های متفاوت عادت دهد و ساختارهای جدیدی که می‌شنود را یادداشت کرده و بعد از تحلیل و بررسی، تا جایی که امکان دارد در موقعیت-های مختلف از آنها استفاده کند. اگر شما نیز چنین هدفی دارید، مطالعه مقاله عبارات و لغات انگلیسی برای توصیف فیلم و سریال را به شما پیشنهاد می‌کنیم.

اما برنامه ریزی و تمرینات روزانه برای یادگیری زبان برای فردی که هدفش شرکت در آزمون‌های بین المللی زبان انگلیسی در ایران مانند آیلتس یا PTE باشد، تفاوت بسیاری دارد. در این مورد باید ابتدا سطح زبان عمومی خود را بدانیم، آن را به طور روزانه تقویت کنیم و در کنار آن وقتی به یک سطح قابل قبول رسیدیم به یادگیری مهارت‌‍های آزمونی بپردازیم. پس مهمترین موضوع در برنامه ریزی موفق برای یادگیری زبان انگلیسی، چینش منابع متناسب با هدفی است که داریم. در ادامه به چند مورد کلیدی برای تقویت روزانه‌ی زبان عمومی می‌پردازیم که برای طیف وسیعی از دوستداران یادگیری مفید خواهد بود.

تمرین اسپیکینگ

شاید کلیدی ترین مهارت زبانی همین صحبت کردن باشد. هنگاهی که به یک موسسه‌ی آموزش زبان مراجعه می‌کنید در اکثر اوقات برای تعیین سطح زبان انگلیسی شما، یک مصاحبه شفاهی انجام می‌دهند. اما باید توجه داشت که این مهارت به آسانی به دست نمی‌آید. دلیل اینکه صحبت کردن به زبان انگلیسی کمی سخت است چیست؟ به عنوان مثال شما اکثر لغات را بلد هستید، حتی چندین بار آن کلمات را شنیده‌اید. با به کار گیری تکنیک‌های گوناگونی یادگیری این کلمات را تمرین کرده‌اید. ممکن است بدانید که چه چیزی را می‌خواهید بگویید، ولی کلماتی که مورد نظرتان است در دهان‌تان نمی‌چرخد. راه حل، تمرین بیشتر از راه درست است.

1- در برنامه ریزی­ روزانه برای یادگیری زبان خود، جایی برای تمرین صحبت کردن در جلوی آینه در نظر بگیرید. موضوع صحبتتان می‌تواند وقایع روزمره، خبر روز دنیا، داستان یا فیلمی که خوانده و دیده‌اید باشد. این تمرین را با صدای بلند انجام دهید. سعی کنید از کلمات و جملات خودتان استفاده کنید. اگر کلمه یا ساختار خاصی را به تازگی یاد گرفته‌اید با آن جمله بسازید و آن را به کار ببرید.

2- راه دیگر تکرار جملات بعد از گوینده هنگام تماشای فیلم یا گوش دادن به پادکست است. اگر حتی روزانه دو یا سه جمله را به این روش تکرار کنید و تلفظ و آهنگ ادای جمله را رعایت کنید به مرور کمک بزرگی به اسپیکینگ خود کرده اید.

3- صدای خودتان را ضبط کنید. به آن گوش کنید و اگر متوجه‌ی اشکالی می‌شوید در ضبط بعدی آن را اصلاح کنید.

تمرین لیسنینگ در برنامه ریزی و تمرینات روزانه برای یادگیری زبان

مهارت شنیداری از آن مهارت‌هایی است که در اوقات انتظار برای انجام کارهای روزمره می‌توان آن را تقویت کرد. مانند شنیدن داستان صوتی، خبر، پادکست و … که اگر آن را به طور مستمر انجام دهید و برایش یک منبع مناسب انتخاب کنید پیشرفتتان شگفت‌انگیز خواهد بود.

1- خود را ملزم کنید که حتما در برنامه ریزی و تمرینات روزانه برای یادگیری زبان حداقل نیم ساعت به خبر یا پادکستی گوش کنید. اگر میزان کمی از آن را متوجه می‌شوید نا امید نشوید. سعی کنید منبع مناسب‌تری پیدا کنید تا با سطح زبان شما هماهنگ باشد. یادتان باشد که کم کم باید پیشرفت کنید و منبع تمرینتان نباید آن قدر سطح پایین باشد که تغییری در شما ایجاد نکند. در این تمرین باید تمرکز شما بر این باشد که میزان دریافتتان از مطلب گفته شده بیشتر و بیشتر شود.

2- – اگر با روش درست ترنسکرایب و تأثیر آن بر لیسنینگ آشنا باشید، هرگز از کنار آن ساده نمی گذرید. تکنیک‌های مختلفی برای این کار وجود دارند. با وجود این که این روش زمان بر و سخت است اما زبان آموزان با انجام صحیح آن به نتایج بسیار خوبی رسیده‌اند. حتی بعضی از اساتید زبان معتقدند اگر این کار را روزانه به مدت یک ساعت در طول یک یا دو ماه انجام دهید مهارت شنیداری شما به قدری بالا می‌رود که از این پس هرچه را بشنوید بلافاصله درک خواهید کرد. همان طور که گفتیم این روش کمی وقت‌گیر است و گاهی کسالت بار می‌شود. ولی کم نیستند زبان آموزانی که از این کار و استمرار بر آن نتایج خوبی گرفته‌اند.

بالا بردن توانایی درک مطلب

خواندن و درک یک مطلب به زبان انگلیسی یک مهارت مهم به حساب می‌آید. برای آنکه مفهوم یک متن را به خوبی متوجه شویم باید هم با لغات آن آشنا باشیم و هم ساختار جملات را بدانیم. با این حال درک مطلب چیزی فراتر از لغات و گرامر است. خواندن متن‌های زیاد و کمی بالا‌تر از سطح زبان شما باعث می‌شود سرعت خواندن و درک مفهوم مورد نظر نویسنده برای شما بهتر و سریعتر شود.

روش اشتباه

بعضی از افراد از همان لحظه‌ی اول یک دیکشنری کنارشان می‌گذارند و خواندن دقیق متن را شروع می‌کنند. آنها معنی تک تک کلمات دشوار را چک می‌کنند و آهسته آهسته پیش می‌روند. این روش کند، خسته کننده و مایوس کننده است. در این روش چون شما مدام خواندن خود را قطع می‌کنید، نه تنها لذتی از مطالعه نمی‌برید بلکه در آخر چندان چیزی از نوشته درک نمی کنید.

روش درست

روش درست برنامه ریزی و تمرینات روزانه برای یادگیری زبان و افزایش توانایی درک مطلب این است که قبل از شروع خواندن بهتر است ابتدا به عنوان اصلی متن و تصاویر و … توجه کنیم. سعی کنیم یک تصویر کلی از موضوع متن بدست آوریم و حدس بزنیم قرار است در این متن درباره چه چیزی برای ما توضیح داده شود. در این مرحله لازم نیست معنی تک تک کلمات را بدانیم.

هدف ما در این مرحله درک اصل مطلب است نه دانستن تمام جزئیات! اگر موضوع نوشته مورد علاقه‌تان بود می‌توانید به مرحله‌ی بعد یعنی خواندن متن با جزییات بیشتر و بررسی لغات با استفاده از دیکشنری بروید. یادداشت برداری کنید و اگر کلمه‌ای دارای چند معنی مختلف است با توجه به موضوعی که می‌خوانید و جمله‌ای که کلمه را در آن یافته‌اید ، معنی درست را به خاطر بسپارید.

مرور، در برنامه ریزی و تمرینات روزانه برای یادگیری زبان، راز بزرگ موفقیت

طبق تحقیقات حافظه‌ی ما به دو دسته تقسیم می‌شود حافظه بلند مدت و حافظه کوتاه مدت. زمانی که موضوعی را برای اولین بار می‌خوانیم وارد حافظه کوتاه مدت ما می‌شود. اگر این مطلب را مرور کنیم وارد حافظه بلند مدت می‌شود و اگر مرور نکنیم امکان فراموشی بسیار بالاست. در مقاله اصول مرور مطالب در زبان انگلیسی توضیحاتی در این باره شرح داده ایم اما در ادامه نیز به تعدادی از این نکات اشاره کرده ایم.

1- چگونه مرور کنم؟

اولین بار که مطلب جدیدی از زبان را مطالعه می‌کنید (مثلا یک لغت)، اگر همان مطلب را در ۲۴ ساعت آینده هم یک بار مرور کنید، تا ۸۰٪ آنچه را که جدیداً یاد گرفته‌اید حفظ می‌کنید. پس از یک هفته، می‌توانید تنها پس از پنج دقیقه مرور همان مطلب، بدون فراموشی همه آن را به خاطر بیاورید. این مطلب تا ۳۰ روز در ذهن شما می‌ماند. بعد از چهل روز اگر همان مطلب را مجددا مطالعه کنید، ماندگاری آن در ذهنتان تا ۶ ماه خواهد بود! پس یک بار همان شبی که مطلب را یاد می‌گیرید مرور کنید، هفته بعد هم یک بار و چهل روز بعد هم یک بار دیگر این کار را انجام دهید.

همچنین می‌توانید برای مرور از ابزارهای کمکی یادگیری زبان استفاده کنید. این ابزارها نظیر جعبه لایتنر کمک زیادی به شما در مرور لغات، عبارات و … می‌کنند و موجب می‌شوند برنامه ریزی و تمرینات روزانه برای یادگیری زبان شما با نظم بیشتری پیش روند.

2-کی مرور کنم؟

بهترین زمان برای مرور کردن صبح‌ها است چون در این زمان مغز به فرایند طبقه‌بندی مطالب می‌پردازد. با این وجود اگر فرصت ندارید، مرور در ساعات دیگر هم بسیار موثر خواهد بود.
زمان‌هایی که خیلی خسته هستید یا احساس خواب آلودگی دارید بهتر است مطلبی را مرور نکنید. انجام این کار از روی خلاصه نویسی بهترین گزینه برای صرفه جویی در زمان است. در برنامه ریزی و تمرینات روزانه برای یادگیری زبان یکی از اساسی‌ترین موارد مرور این است که ما مطالب را به طور کامل یاد گرفته باشیم. زیرا اگر مطالب را درست نفهمیده باشیم زمانی که قرار است مطالب را مرور و تکرار کنید دیگر نقش مرور ندارد و عملاً همان یادگیری است.

سخن آخر

صد البته که نباید تقویت مهارت نوشتاری را از یاد برد و جایی برای آن در برنامه ریزی و تمرینات روزانه برای یادگیری زبان قرار نداد. این امر باید به طور ویژه در برنامه‌ی کسانی که قصد شرکت در آزمون‌های زبان را دارند قرار بگیرد. در مقالات بعدی به طور مفصل به این مورد خواهیم پرداخت.

راهکارهای ذکر شده به طور کلی برای تقویت زبان عمومی مناسب هستند و با توجه به هدف هر شخص می‌توانند در مورد زمان یا نوع تکنیک متفاوت باشند. در پایان باید بگوییم که در یادگیری زبان دنبال هیچ روش جادویی نباشید چون اصلا چنین چیزی وجود ندارد! استفاده از منابع باکیفیت و متناسب با سطح، تمرین روزانه با روش صحیح و حفظ انگیزه و ثبات قدم راه‌های اصولی هستند.

شما بگویید در برنامه‌ریزی برای تمرین‌های روزانه‌تان از چه تکنیک‌هایی استفاده می‌کنید؟ آیا به اهمیت یادگیری زبان انگلیسی پی برده‌اید و این امر جای ویژه‌ای در برنامه‌تان دارد؟